W pracy każdy z nas ma lepsze oraz gorsze dni. Bardzo często zdarza się, że ważne terminy zbliżają się w błyskawicznym tempie, a my nie potrafimy zmotywować się do działania. Wiele osób bardzo często mnóstwo czynności odkłada na późniejszy czas. Dlaczego tak się dzieje? Wbrew pozorom tendencja do ociągania się z wykonaniem poszczególnych zadań nie wynika z lenistwa, lecz zjawiska zwanego prokrastynacją. W jaki sposób można jej przeciwdziałać wykorzystując moc różnorodnych aromatów?
Co to jest prokrastynacja?
Zrozumienie w pełni zjawiska prokrastynacji jeśli możliwe wówczas, gdy przyjrzymy się z bliska jej źródłu. Otóż powszechnie bywa tak, że u osób z tendencją do prokrastynacji po odłożeniu danego zadania na późniejszy okres następuje znaczna ulga oraz poprawa samopoczucia. Można powiedzieć, że wówczas występuje u nich wręcz niesamowita radość. Ludzie z tendencją do prokrastynacji cieszą się na myśl, że nie muszą wykonywać danej czynności od razu i że zamiast tego mogą skupić się na wykonywaniu znacznie przyjemniejszych czynności.
Niestety, gdy mija tymczasowe uczucie ulgi i niesamowitej radości, zaczyna pojawiać się ogromny stres. Wówczas to nieustannie zbliżający się termin wykonania odłożonego na późniejszy okres zadania powoduje ogromne zdenerwowanie, a nawet stany lękowe. Rozpoczyna się więc walka z czasem kończąca się często wykonaniem zleconego zadania w ostatniej chwili.
Prokrastynacja – rywalizacja układu limbicznego z korą przedczoła
Nieco dziwny i niezrozumiały jest fakt, że osoby takie mimo ogromnego stresu i negatywnych emocji nieustannie powtarzają podobny schemat działania. Postępują one bowiem w taki sam sposób za każdym razem, kiedy to muszą zmierzyć się z jakimś trudnym zadaniem. Warto tutaj zastanowić się, dlaczego tak się dzieje?
Otóż jak wykazały liczne badania naukowe zjawisko prokrastynacji wynika z rywalizacji dwóch ośrodków w mózgu do którego zalicza się układ limbiczny oraz kora przedczoła. Odpowiedzialny za wywoływanie emocji układ limbiczny nakłania zawsze organizm człowieka do działań, które to mają na celu uzyskanie nagrody, a tymczasem kora przedczołowa odpowiada za koncentrację i skupienie uwagi na wykonaniu ustalonych zadań. Istotnym źródłem tej części mózgu jest opisana przez Freuda zasada przyjemności. Według niej nieświadoma część osobowości każdego człowieka próbuje zredukować napięcie nerwowe poprzez nieustanne unikanie przykrości, a więc w trudnego zadania na korzyść uzyskania przyjemności. Tak więc prokrastynację można określić w dużej mierze jako lęk przed porażką oraz sukcesem. Osoby posiadające skłonność do tego zjawiska bardzo często obawiają się tego, że zostaną źle ocenione i w związku z tym często denerwują się także w przypadku odniesienia sukcesu.
Zjawisko prokrastynacji jest nadal szczegółowo badane. Specjaliści z dziedziny psychologi od kilkudziesięciu lat próbują znaleźć skuteczną metodę na przeciwdziałanie temu zjawisku. Wykonane w ostatnim czasie badania naukowe wykazały zależność pomiędzy poziomem motywacji a zapachem, a w szczególności jego rodzajem oraz intensywnością.
Zapachy motywujące do działania
Kwestią motywacji przyjemnych aromatów do wykonywania poszczególnych zadań zajęła się absolwentka psychologii SWPS – Agata Magier. Przeprowadzone przez nią badania wykazały dużą zależność pomiędzy przyjemną wonią, a motywacją do działania. Celem przeprowadzonych przez nią badań naukowych było sprawdzenie hipotezy, czy określona intensywność aromatu ma wpływ na jakość oraz czas wykonania zadania oraz jaki wywołuje nastrój.
W tym celu została przebadana grupa osiemdziesięciu uczniów szkoły średniej, która to została podzielona na trzy mniejsze grupki. Każda z nich otrzymała do wykonania takie samo zadanie, które to polegało na rozwiązywaniu łamigłówek.
Grupa kontrolna tego zadania pracowała w dobrze przewietrzonej sali komputerowej, natomiast w przypadku dwóch pozostałych grup, w sali, w której były wykonywane zadania został rozpylony przyjemny aromat, który to był mieszanką jaśminu oraz pomarańczy. Woń ta w obu grupach została rozpylona o innej intensywności. W jednej z nich była ona bardzo delikatna, natomiast w drugiej intensywna.
Po zakończeniu zadania osoby biorące udział w tym eksperymencie odpowiedziały na pytania dotyczące nastroju, który towarzyszył im podczas rozwiązywania łamigłówek.
Badanie to wykazało, że istnieje duża zależność pomiędzy pozytywnym nastrojem, a małą intensywnością aromatu. Jak się okazało delikatna woń bardziej wprawiała grupę w lepszy nastrój. Co prawda bardziej intensywny aromat nie wpłynął negatywnie na nastrój badanych uczniów, niemniej ich nastawienie do działania nie różniło się znacząco od grupy kontrolnej. Najwytrwalsza w wykonywaniu zadania okazała się więc grupa pracująca w tym pomieszczeniu, w którym został rozpylony delikatny aromat pomarańczy i jaśminu.
Przyjemny, delikatny aromat, a skuteczna walka z prokrastynacją
Warto wiedzieć o tym, że 4 marca obchodzony jest światowy dzień walki z prokrastynacją. Wydaje się, iż warto w tym wyjątkowym dniu wypróbować na własnej osobie motywującą moc aromatów. Jak widać przeprowadzone badania naukowe potwierdziły zależność pomiędzy przyjemnym aromatem, a motywacją do owocnego działania. Niemniej bardzo istotny jest fakt, że aby dany aromat działał motywująco, to musi on trafiać w gust danej osoby. Z pewnością motywacji do działania zabraknie wówczas, kiedy w pomieszczeniu będzie unosił się taki aromat, za którym osobiście nie przepadamy. Warto zatem zadbać o to, aby zawsze mieć przy sobie orzeźwiającą mgiełkę, pachnące zawieszki zapachowe lub odświeżacze powietrza które to będą nas pobudzać do działania w każdej chwili, gdy odejdzie nam ochota do pracy.